بررسی عوامل مؤثر بر اجرای برنامۀ پنجم توسعه در ایران در حوزۀ فرهنگ و بهداشت با تأکید بر نقش اجراپژوهی در سیاستگذاری عمومی

اجراپژوهی یکی از مباحث عمدۀ سیاستگذاری عمومی است که در آن عوامل مؤثر بر اجرا بررسی می‌شود. در این زمینه پژوهش حاضر بر آن است تا براساس روش توصیفی– تحلیلی و بهره­گیری از پرسشنامه و تکنیکTOPSIS  و روش تحلیل سلسله‌مراتبی(AHP)، عوامل مؤثر بر اجرای برنامۀ پنجم را بررسی کند. جامعۀ آماری پژوهش دربرگیرندۀ مدیران ارشد، میانی و کارشناسان مجری سیاست‌های قانون برنامۀ پنجم توسعه در وزارتخانه­های بهداشت، درمان وآموزش پزشکی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تعداد 600 نفر است. حجم نمونه براساس جدول مورگان 234 نفر است و برای هر وزارتخانه 84 پرسشنامه در نظر گرفته شد. همچنین برای سنجش پایایی پرسشنامه­ها از آلفای کرونباخ با ضریب اطمینان 96 درصداستفاده شد. نتایج نشان داد عدم اعتقاد به برنامه و عدم تعهد به برنامه به‌ترتیب با امتیاز 80/0 و 78/0 و فرایند پیچیده و طولانی‌مدت تدوین برنامه و سیستم کند اداری با امتیاز 70/0 و 68/0 از مهم‌ترین موانع اجرای برنامۀ پنجم توسعۀ ایران در سطوح مورد بررسی است. همچنین ضعف گردش اطلاعات و مدیریت دانش در سازمان­ها و ضعف نظارت و ارزشیابی بیرونی و درونی با امتیاز 23/0 درصد و فقدان ستادی قوی برای اجرای سیاست­ها و تعدد قوانین و تکثر سیاست­ها از کم‌اهمیت‌ترین موانع اجرای برنامۀ توسعه هستند.